Financiële ontwikkeling

Daar waar u gewend bent dat op dit moment de financiële kaders voor de programmabegroting worden besproken en vastgesteld, is dit nu verschoven naar diezelfde programmabegroting. Toch ontkomen we er niet aan om een paar knelpunten nu al aan u voor te leggen. Onze insteek is daarbij om alleen knelpunten op te nemen waarover (bijna) geen discussie mogelijk is en uitstel ongewenst is.

 
Veilig Thuis
De aanscherping van de Wet meldcode huiselijk geweld zorgt voor een toenemend beroep op Veilig Thuis. Niet alleen in Gelderland-Midden, maar ook landelijk. We zagen in 2019 een stijging van 60% in het aantal adviesvragen en 7% in het aantal meldingen. De hiervoor verkregen rijksmiddelen zijn ontoereikend. In 2019 konden de extra kosten nog uit de reserve bekostigd worden. Vanaf 2020 is dit niet meer mogelijk. Alle 15 deelnemende gemeenten moeten hiervoor extra lokale middelen inzetten. Voor de gemeente Ede betekent dit een aanvullende bijdrage van € 210.000. Landelijk zijn gemeenten via VNG in gesprek met het ministerie over extra rijksmiddelen. In afwachting van deze ontwikkeling beschouwen we dit vooralsnog als incidenteel.
De problematiek heeft, vooral in de laatste twee jaar, ook gezorgd voor een hogere ambtelijk inzet t.b.v. de regio op dit dossier. De kosten zijn hiervan zijn voor € 80.000 verhaald op de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang.

Edese aanpak stikstof
Op 29 mei 2019 heeft de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof vernietigd. Daardoor is het bij veel ruimtelijke plannen en projecten lastig om een vergunning af te geven of een bestemmingsplan vast te stellen. Dit heeft grote gevolgen voor de gemeente Ede; de stikstofproblematiek staat meerdere keren in de risico top tien van de gemeente. Om dit risico te beheersen is onder andere een werkgroep bezig oplossingen te vinden en het provinciale en landelijke stikstofbeleid te beïnvloeden. Deze integrale benadering vraagt ambtelijke inzet, die niet specifiek aan een project of activiteit is te koppelen. Deze inzet wordt op jaarbasis ingeschat op 1.700 uur en is gebaseerd op de huidige Edese inzet en ambitie.
Voor 2021 wordt richting de programmabegroting onderzocht in hoeverre de benodigde uren deels kunnen worden opgevangen in bestaande capaciteit (als onderdeel van de gehele puzzel rondom de beschikbare capaciteit).

Japanse duizendknoop
De Japanse Duizendknoop (JDK) is een agressieve, invasieve soort die zich snel verspreidt, woekert en daardoor een bedreiging vormt voor de biodiversiteit. Daarnaast kan de JDK schade aanbrengen aan onder andere wegen, riool, funderingen van woningen en tunnels. In 2019 is door de gemeenteraad een plan voor bestrijding van de JDK vastgesteld. Bij het opstellen van de Programmabegroting 2020-2023 werd uitgegaan van een provinciale subsidie. Bij de behandeling van de programmabegroting in de gemeenteraad is al aangegeven dat de gemeente toch niet in aanmerking komt voor deze subsidie. Voor 2020 betekent dit een nadeel van € 140.000. We onderzoeken op weg naar de programmabegroting, mede in het licht van de resultaten van de aanpak, in hoeverre bijstelling voor 2021 en 2022 noodzakelijk is.

Leges reisdocumenten   
Sinds 9 maart 2014 is de geldigheidstermijn van reisdocumenten (paspoorten en identiteitskaarten) voor personen boven de 18 jaar verlengd van 5 jaar naar 10 jaar. Het gevolg van deze verlengde geldigheidstermijn is dat vanaf maart 2019 het aantal aanvragen sterk is afgenomen. In de Programmabegroting 2020-2023 was hiervoor al een tekort van € 190.000 voor het begrotingsjaar 2019 gemeld. Het afgelopen jaar hebben we benut om het werkelijke, structurele effect in beeld te brengen en een prognose te maken voor de periode tot 2024. Vanaf dat moment keert het aantal aanvragen weer terug naar het niveau van 2014. De effecten 2021 e.v. worden betrokken bij de programmabegroting.

Extra onderhoud rijksmonumentale molens
Na nieuwe en extra inspecties op het aspect van veiligheid is gebleken dat onze vijf monumentale molens ander onderhoud nodig hebben dan tot nu toe werd uitgevoerd. Door houtrot, zwamvorming, bruinrot en ongedierte in essentiële onderdelen is een groot deel van het hout in deze molens aangetast. Gevolg is een risico op onveilige situaties in de molens. Deze gebreken zijn niet voorzien in het meerjarig onderhoudsplan door het incidentele karakter.
Bij niet in 2020 vervangen van de aangetaste vitale onderdelen van de molen ontstaan (onverantwoorde) gevaarlijke situaties. Schoren en balken kunnen breken waarbij ongevallen kunnen plaats vinden. Dit willen we voorkomen. Niet uitvoeren van werkzaamheden betekent dat de molens stilgezet moeten worden, waardoor verval zal optreden. Mogelijk heeft dit zelfs onherstelbare schade tot gevolg wat de toekomst van het gebruik en in bedrijf houden van de molens in gevaar brengt.