Gemeenten zijn via de VNG continu in het gesprek met het Rijk. De basisafspraak tussen VNG en kabinet luidt dat gemeenten geen financiële acheruitgang ondervinden door de coronacrisis. In de gesprekken gaat het zowel om extra kosten als om gederfde inkomsten. Compensatie vindt plaats op basis van reële kosten. Het Rijk werkt aan een eerste tranche voor tegemoetkoming aan gemeenten. Inzet van de planning is bespreking in het bestuurlijk overleg van 26 mei en dan verwerking in de meicirculaire.
De overleggen met het Rijk over de geldelijke compensatie hebben voor behoorlijk wat beleidsvelden tot een regeling of een toezegging geleid. Voor de cultuursector lopen deze gesprekken nog. De risico's op de grondexploitaties zijn wel gesignaleerd als knelpunt voor de korte en middellange termijn, tot afspraken is het niet gekomen.
Gedeputeerde Staten van provincie Gelderland hebben de Provinciale Staten geïnformeerd over de provinciale Covid-19 aanpak. Langs drie sporen bieden zij de helpende hand: Hulp bieden, gevolgen in beeld brengen en te ondernemen acties.
Voor het eerste spoor is € 10 miljoen uitgetrokken waarvan we als gemeente ruim € 0,3 miljoen aan subsidie hebben ontvangen. De regeling is bedoeld voor acute hulp op de korte termijn en faciliteert het inhuren van personeel voor het uitvoeren van vitale functies, noodopvang voor kwetsbare groepen, gemeentelijke projecten op het gebied van sociale cohesie en door de gemeente te verlenen noodhulp aan gemeenschapsvoorzieningen en aan culturele instellingen, sportverenigingen en instellingen op het gebied van recreatie en toerisme.
Aan sporen II en III heeft de provincie € 50 miljoen gekoppeld. Bij de perspectiefnota 2021 van de Provincie (juni 2020) wordt teruggekomen op de omvang van het pakket en de dekking die gevonden moet worden in prioritering van de coalitieakkoord middelen. Hierbij zal een koppeling naar de cultuursector gelegd worden. Wij brengen op dit moment de opties in beeld om te zien op welke onderdelen wij als gemeente een beroep kunnen doen op deze regeling.
Daarmee hebben we op voorhand geen garantie dat de hoogste nood gelenigd kan worden voor gedupeerden. En hoe groot schatten we de kans in dat Ede alle gemaakte kosten of gederfde inkomsten vergoed krijgt zoals de basisafspraak luidt? Al het bovengenoemde maakt het voor een gemeente complex om (aanvullend) beleid te formuleren en de financiële gevolgen van zulk beleid te overzien.
Rijk, provincies en gemeenten onderzoeken welke rol decentrale overheden gaan spelen in het op gang brengen van de economie. Een aspect dat hierbij specifiek aan de orde is, is bijvoorbeeld de mogelijkheid om investeringen naar voren te halen. Waar dit macro economisch in de basis wenselijk is, staat dit binnen Ede op gespannen voet met beperkingen in de wendbaarheid en weerbaarheid van onze begroting.